เพื่อนคนเก่ง + เรื่องเกิดจากนามสกุลใหม่
Elena Ferrante เขียน
นันธวรรณ์ ชาญประเสริฐ แปล
สนพ.อ่านอิตาลี
นานมากแล้วที่ไม่มีหนังสือที่ดึงสมาธิที่สั้นลงทุกทีให้กลับมาจดจ่อ กระหายอยากจะรู้เรื่องราวต่อไปอย่างสองเล่มนี้
เปิดเรื่องมา หญิงชราคนหนึ่งหายตัวไป เพื่อนสนิทของหญิงชราผู้นั้นจึงเขียนเล่าถึงเพื่อนที่หายตัวไปคนนั้น เริ่มตั้งแต่สมัยประถม ตอนที่ทั้งสองเริ่มเปิดใจเป็นเพื่อนกัน จากการต้องไปทวงตุ๊กตาที่หล่นหายในบ้านของผู้ทรงอิทธิพลในชุมชนคนชั้นล่าง ย่านชานเมืองเนเปิลส์
ลิลา ก๋ากั่น ไม่กลัวใคร หัวไว ฉลาด ก้าวร้าว โลดโผน มีความมั่นใจในตัวเอง
เลนู เรียบร้อย ขยันเรียน หัวอ่อน มีระเบียบวินัย เป็นที่ไว้วางใจ ขาดความมั่นใจในตัวเอง
เพื่อนรักทั้งสองขับเคี่ยวแข่งขันกันด้านการเรียน โดยเลนูยอมให้ลิลาเด่นกว่ามาตั้งแต่เด็ก เพราะตระหนักว่าลิลามีความเฉียบคม ล้ำกว่าตัวเองในทุกด้าน เมื่อเรียนจบชั้นประถม ลิลาไม่ได้เรียนต่อ แต่เลนูได้เรียนต่อ ชีวิตของทั้งสองก็แยกจากกัน คนหนึ่งเข้าสู่โลกการทำงานหาเลี้ยงชีพ อีกคนในการเรียนหนังสือต่อ
เมื่อถึงวัยแตกเนื้อสาว ลิลาซึ่งเคยเป็นเด็กหญิงตัวดำผอมเกร็ง ผลิบานเป็นสาวสวย เฉิดฉาย มีผู้ชายหลายคนมาหมายปอง ส่วนเลนู จากเด็กหญิงตัวน้อยหน้าตาน่ารัก กลายเป็นเด็กสาวหน้าสิวร่างอวบใส่แว่น
ต่อมา ลิลาแต่งงานกับเจ้าของร้านค้า หนึ่งในตระกูลพ่อค้าร่ำรวยในชุมชน ได้เป็นคุณนาย มีเงินทองจับจ่าย ส่วนเลนูเรียนหนังสือต่อไป ได้เจอโลกใหม่ๆ โลกของปัญญาชนที่เธอไม่ค่อยเข้าใจนัก แต่ก็อยากเข้าไปมีส่วนร่วม
ขณะที่ลิลาต้องทนการทุบตีของสามี เลนูมีความรัก (ข้างเดียว) ต่อรุ่นพี่ที่เรียนเก่งที่สุดในโรงเรียน เมื่อลิลาอยู่ในจุดตกต่ำ แยกทางกับสามี ต้องไปทำงานโรงงาน เลนูเรียนจบมหาวิทยาลัยแบบคะแนนเต็มทุกวิชา รับปริญญา มีคู่หมั้นเป็นลูกชายอาจารย์มหาวิทยาลัยชื่อดัง และกำลังจะมีนิยายได้รับการตีพิมพ์
ดูเผินๆ เหมือนชีวิตของสองสาวสลับกันขึ้น สลับกันลง ช่วงใครที่อยู่สูงเหมือนจะได้ทุกอย่างไปครอบครอง ใครอยู่ในช่วงที่ตกต่ำ คนนั้นก็ดำดิ่งลงบ่อไร้ก้น แต่เมื่อดูดีๆ แล้ว ในความสัมพันธ์ของทั้งสองมีความสมดุลบางอย่าง มีการแลกเปลี่ยน ที่คอยค้ำยัน ผลักดันให้ทั้งสองก้าวต่อไป โดยเฉพาะเลนู ผู้มักจะฉกฉวยคำพูดและความคิดของลิลาไป 'ต่อยอด' ส่วนลิลาได้การมีการศึกษาของเลนูเป็นแรงขับให้ตนเองต้องศึกษานอกโรงเรียน อ่านหนังสือ เปิดโลกทัศน์ หาความรู้
อ่านแล้วบางทีก็นึกถึงประโยคที่ว่า เราต่างเพื่อนทุกข์ เกิด แก่ เจ็บ ตาย ด้วยกันทั้งสิ้น
ข้อสังเกต: ชื่อเรื่อง 'เพื่อนคนเก่ง' อาจจะหมายถึงความรู้สึกของลิลาและเลนูต่อกันและกัน เพราะทั้งสองต่างมีและขาดในสิ่งที่อีกฝ่ายขาดและมี ต่างจึงเห็นอีกฝ่ายเป็น เพื่อนคนเก่ง เป็นมิตรภาพสีเทาๆ ไม่ขาวผ่องยองใย มีด้านดำ ความอิจฉาริษยา ความหวาดกลัว การโอ่อวดแข่งขัน การข่มกันไปมา แทรกอยู่เป็นเนื้อเดียว
ซึ่งจะว่าไป ด้านดิบๆ ดำๆ เปรอะๆ เปื้อนๆ นี่ล่ะ ที่ทำให้หนังสือชุดนี้ตรึงความสนใจของคนอ่านได้อยู่หมัด
รออ่านเล่ม 3 และ 4 ด้วยใจระทึก
----